Coronavirus en de winkel: veelgestelde vragen

28/12/2020

Coronamaatregelen kunnen van de ene dag op de andere veranderen. Kijk altijd voor het laatste coronanieuws en actuele maatregelen voor de detailhandel op de coronanieuwspagina van Werk in de winkel en op de site van de Rijksoverheid.

Maatregelen winkelsluiting

Moet ik andere werkzaamheden verrichten dan dat er is afgesproken in mijn functieprofiel?

De werkgever mag je inzetten voor ander werk (bijvoorbeeld webcare of logistieke klussen). Ook gevraagd kan worden om op een andere locatie te werken. Dat geldt ook voor andere voorkomende werkzaamheden in redelijkheid. Werkgevers kunnen aan medewerkers vragen de winkel op te ruimen etc. ook als de winkel gesloten is.

Mijn werkgever wil mijn werktijden aanpassen. Mag dat?

De overheid heeft werkgevers verzocht om, indien het in het bedrijf mogelijk is, de werktijden van medewerkers te spreiden. Dus dit mag. Je werkgever heeft hierover overleg met de ondernemingsraad, als die er is. De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht.

Is mijn werkgever verplicht om het rooster 3 weken van te voren bekend te maken?

Ten aanzien van het opstellen van werkroosters zal wat soepeler worden omgaan zodat de flexibiliteit aan zowel de kant van de werkgever en medewerker kan worden gehandhaafd.

Wordt mijn loon doorbetaald tijden de winkelsluiting?

Ja, er geldt een loondoorbetalingsverplichting. Welke uren worden doorbetaald, is afhankelijk van jouw contract.

Heb je een contract met een vast aantal uren? Dan worden die uren doorbetaald door jouw werkgever.
Wanneer je werkzaam bent op basis van een bandbreedte contract, dan geldt dat jouw basisuren worden uitbetaald.
Heb jij een min-max contract? Dan worden ten minste het minimaal aantal afgesproken uren uitbetaald.
Is er sprake van een oproepovereenkomst? Dan hangt het er vanaf of er door jou variabel wordt gewerkt, of dat er door de maanden heen een vast patroon is ontstaan.
Indien er in de afgelopen 3 maanden een vast arbeidspatroon is ontstaan dan geldt er een rechtsvermoeden van arbeidsomvang voor de gemiddelde arbeidsduur van de afgelopen 3 maanden. Dit heeft tot gevolg dat de medewerker de uren die hij de afgelopen 3 maanden gemiddeld heeft gewerkt, krijgt uitbetaald. Dit geldt overigens ook als er een vast patroon is ontstaan bij een min-max contract.
Is er geen sprake van een vast patroon, maar is er wel al een planning gemaakt? Dan geldt dat de ingeplande uren wel dienen te worden betaald.

Ik ben bang voor besmetting door het coronavirus en wil daarom niet in de winkel werken. Kan ik thuisblijven?

Je kunt niet zomaar uit angst voor het coronavirus thuisblijven. Thuisblijven mag alleen in als je hier een gegronde reden voor hebt. Als je zonder toestemming niet op je werk verschijnt is dat werkweigering en is er geen verplichting meer voor je werkgever om je loon door te betalen. Mogelijk kun je in overleg met je werkgever op zoek gaan naar een oplossing voor jouw situatie, waarbij een beroep kan worden gedaan op jouw flexibiliteit. Je kunt ook contact op nemen met de vakbonden (zie onderaan dit bericht) om na te vragen of thuisblijven in jouw specifieke situatie gerechtvaardigd is.

Wat gebeurt er met mijn contract voor bepaalde tijd?

Ook contracten voor bepaalde tijd (bijvoorbeeld van 6 of 12 maanden) komen in aanmerking voor de compensatie van de NOW. Contracten die binnen deze periode aflopen, kunnen dus worden verlengd waarbij de regeling ook van kracht blijft. Wordt het contract niet verlengd, dan eindigt het contract op de afgesproken einddatum.

Hoe zit het met de minuren bij het einde van mijn dienstverband?

In deze tijd is het niet mogelijk om medewerkers meer te laten werken om hun minuren in te halen. Werkgevers en medewerkers kunnen er beide niets aan doen dat deze situatie zo is. Cao-partijen doen werkgevers en medewerkers de aanbeveling om de minuren die door sluiting van de winkels niet kunnen worden ingehaald, bij einde van het dienstverband vóór 1 juli 2021 fifty-fifty te verdelen.

Kan mijn werkgever mij verplichten om vakantiedagen op te nemen gedurende de periode dat de winkels gesloten zijn?

Je werkgever kan jou niet verplichten om vakantiedagen op te nemen. De wettelijke vakantiedagen, opgebouwd in 2020, blijven geldig tot 1 juli 2021.
Tijdens de periode van verplichte winkelsluiting kan jouw werkgever in december 2020 twee collectieve vakantiedagen vaststellen, als hij dat niet al eerder in 2020 heeft gedaan. Ook in januari 2021 kan hij twee collectieve dagen vaststellen (dat zijn dan die van 2021). Als er een OR of PVT in het bedrijf is, heeft deze instemmingsrecht. Als er geen OR of PVT in het bedrijf is, vindt vaststelling in overleg met de medewerkers plaats.

De scholen zijn gesloten vanwege het coronavirus. Hierdoor kan ik niet naar mijn werk en thuiswerken is niet mogelijk. Kan ik verlof opnemen?

Er is momenteel een groot gebrek aan opvang voor kinderen. Bovendien is het lastig om een alternatief te regelen. Een medewerker krijgt de gelegenheid om dit op te lossen en krijgt hier maximaal 2 dagen calamiteitenverlof voor. Ten aanzien van zorgverlof wordt de WAZO (Wet Arbeid en Zorg) gevolgd, tenzij er andere afspraken zijn gemaakt met de ondernemingsraad.

Ziekte

Ik ben verkouden en heb een loopneus. Wat moet ik doen?

Voor iedereen in Nederland geldt: blijf thuis bij klachten neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts. Mijd sociaal contact. Bel pas met huisarts als klachten verergeren. Kijk op de site van het RIVM wat je wel en niet moet doen.
Als je ziek bent waardoor je niet kunt werken, ook als het niet door het coronvirus komt, moet je je altijd direct ziekmelden bij je werkgever. In het ziekteverzuimreglement of in het personeelshandboek van het bedrijf waar je werkt, is vaak opgenomen op welke manier je je je ziek moet melden. Meestal doe je dit door telefonisch contact op te nemen met je leidinggevende. Een (WhatsApp)bericht of e-mailbericht volstaat vaak niet. Tijdens je ziekteperiode dien je jouw leidinggevende te informeren over jouw herstel.

De winkel waar ik werk is gesloten. Als ik thuis ziek word, moet ik me dan ziekmelden?

Ja, als je niet werkt en je wordt ziek, dan moet je dit direct melden bij je werkgever.

Verlof (ook tijdens lockdown)

Kan ik worden verplicht om vakantiedagen op te nemen?

Je kan niet worden verplicht om vakantie op te nemen. Het zijn namelijk jouw vakantiedagen. Het kan je wel worden gevraagd. Als je er mee akkoord gaat, heb je ook écht vrij en ben je de vakantiedag natuurlijk wel kwijt.

Mijn reis/vakantie is helaas gecanceld. Kan ik mijn vakantie intrekken?

Als de vakantie is toegekend / je dagen zijn afgeboekt dan kan je deze niet intrekken tenzij je niet kan vanwege zwaarwegende redenen. Denk bijvoorbeeld concreet aan het niet doorgaan van een huwelijksreis. Ga in zo’n geval in overleg met je leidinggevende.

Ik heb nog vakantiedagen uit 2019. Wat gebeurt daar nu mee?

De wettelijke regeling dat vakantiedagen van 2019 na 1 juli zijn vervallen, blijft gehandhaafd, tenzij hierover andere afspraken zijn gemaakt door je werkgever met bijvoorbeeld de ondernemingsraad.

Kan ik nu mijn ouderschapsverlof intrekken?

Nee dat kan niet. Toegewezen ouderschapsverlof kan niet worden ingetrokken.

Kan mijn werkgever mij verplichten om vakantiedagen op te nemen gedurende de periode dat de winkels gesloten zijn?

Je werkgever kan jou niet verplichten om vakantiedagen op te nemen. De wettelijke vakantiedagen, opgebouwd in 2020, blijven geldig tot 1 juli 2021.

Tijdens de periode van verplichte winkelsluiting kan jouw werkgever in december 2020 twee collectieve vakantiedagen vaststellen, als hij dat niet al eerder in 2020 heeft gedaan. Ook in januari 2021 kan hij twee collectieve dagen vaststellen (dat zijn dan die van 2021). Als er een OR of PVT in het bedrijf is, heeft deze instemmingsrecht. Als er geen OR of PVT in het bedrijf is, vindt vaststelling in overleg met de medewerkers plaats.

De scholen zijn gesloten vanwege het coronavirus. Hierdoor kan ik niet naar mijn werk en thuiswerken is niet mogelijk. Kan ik verlof opnemen?

Ontslag

Kan ik in mijn proeftijd worden ontslagen?

Tijdens de proeftijd kan je worden ontslagen. De werkgever (en de werknemer) kunnen beide in deze periode besluiten niet verder te gaan. Let op: als je als werknemer het initiatief neemt, kan je geen aanspraak maken op een WW-uitkering. Tijdens de proeftijd geldt er geen opzegtermijn.

Mijn contract bij de werkgever eindigt. Wat gebeurt er met mijn minuren?

Veilig werken

De werkomstandigheden waar ik werk zijn niet volgens de maatregelen van de RIVM. Wat moet ik doen?

Je kunt dit het beste direct melden bij je werkgever, zodat die aanvullende maatregelen kan nemen. Je werkgever is verantwoordelijk voor je gezondheid en veiligheid op het werk. Mocht je werkgever echter geen gehoor geven aan je melding, dat kun je dit vervolgens melden bij de ondernemingsraad of bij een van de vakbonden (de contactinformatie vind je onderaan dit bericht).

Welke veiligheidsmaatregelen moet mijn werkgever nemen?

Voor elke winkel of werksituatie geldt dat de richtlijnen van het RIVM dienen te worden gevolgd om veilig en gezond te kunnen werken. Jouw werkgever is hier verantwoordelijk voor. Daarnaast dienen er passende maatregelen te worden getroffen als voldoende zeep en tissues op toiletten. Ook moet de werkgever zorgen voor duidelijke communicatie over hygiënemaatregelen en instructies over handen wassen. Verder is het goed om te weten dat de kosten voor bijvoorbeeld zeep of papieren handdoekjes voor de rekening van de werkgever zijn.

In maart 2020 heeft de overheid in overleg met de winkels een veiligheidsprotocol opgesteld met afspraken, waardoor met inachtneming van een veilige afstand (1.5 meter) kunnen winkelen. Die afspraken worden o.a. bij de ingang van alle winkels worden gecommuniceerd. Die afspraken worden o.a. bij de ingang van alle winkels gecommuniceerd. Hier lees je meer over veiligheid in winkels.

Training/opleiding

Nu ik niet aan het werk ben zou ik toch graag wat aan mijn ontwikkeling willen doen. Kan dat?

Jazeker, we hebben een selectie gemaakt van interessante en inspirerende video's, blogs en gratis e-learnings die je in je eigen tijd vanuit huis kan doen. Zo kun je toch bijblijven. Lees meer

NOW-regeling

Hoe zit het met mijn WW als ik in die tijdelijke noodmaatregel (NOW) kom te zitten?

Je WW-rechten worden niet gekort als je werkgever zich heeft aangemeld voor de NOW. Dat wil zeggen dat als je toch nog ná deze regeling ontslagen wordt en voor een WW-uitkering in aanmerking komt, je recht hebt op WW op basis van 1 maand per gewerkt dienstjaar met een maximum van 24 maanden.

Moet ik blijven werken als er NOW is aangevraagd?

De NOW is anders dan de werktijdverkorting. Met andere woorden: de werkgever wordt gecompenseerd voor omzetverlies, jij komt dus niet (deels) in de WW. Volg dus de opdracht van je werkgever of leidinggevende op als je gevraagd wordt om te komen werken. Zie ook de vraag over veilig werken.

Wat is werktijdverkorting?

De werktijdverkorting (regeling deeltijd WW) is beëindigd. Er is nu een nieuwe regeling gepubliceerd: de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW). Deze regeling kan de werkgever aanvragen bij een omzetverlies van meer dan 20%. Deze regeling voorziet in een compensatie tot 90% de loonkosten. De werkgever blijft dan wel 100% van het loon betalen én gedurende de periode van deze regeling zal de werkgever geen ontslag op grond van bedrijfseconomische redenen aanvragen.

Mijn werkgever heeft NOW aangevraagd. Wat krijgt hij precies vergoed?

Er zijn twee NOW-regelingen, NOW I en NOW II. De NOW I loopt van 1 maart tot en met 31 mei 2020 en NOW II loopt van 1 juni tot en met 31 augustus 2020. Voor NOW I geldt januari als referentiemaand en voor NOW II is dit maart. Zie ook de volgende vraag over het vervolg op NOW I en NOW II)

Op basis van beide regelingen kan jouw werkgever tot maximaal 90% van de loonkosten vergoed krijgen als hij verwacht ten minste 20% omzet te verliezen over 3 maanden. Het percentage van 90% kan ook minder zijn, dit percentage hangt af van het omzetverlies van jouw werkgever. Dit wordt achteraf exact berekend, zelf geeft je werkgever op voorhand een schatting door. Het UWV betaalt een voorschot van 80% van de verwachte tegemoetkoming.

Hieronder een aantal voorbeelden van de overheid:

Indien 100% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming 90% van de loonsom van een werkgever;
Indien 50% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming (50% * 90%=) 45% van de loonsom van een werkgever;
Indien 25% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming (25% * 90%=) 22,5% van de loonsom van de werkgever.

De nieuwe tegemoetkoming in loonkosten (NOW II) lijkt erg op NOW I. Toch zijn er een paar veranderingen. Deze zijn als volgt:

De vaste (forfaitaire) opslag wordt verhoogd van 30% (NOW I) naar 40%. Die opslag is bedoeld voor de sociale lasten die je werkgever moet betalen bovenop het loon, zoals WW-premie en pensioenpremie.
Werkgevers die een subsidie onder NOW I ontvangen en medewerkers om bedrijfseconomische redenen ontslaan, ontvangen een correctie op de subsidie: voor de ontslagen medewerkers krijgen ze geen loonsubsidie. Daarnaast wordt op die definitieve compensatie nog eens een extra bedrag in mindering gebracht, gelijk aan 50% van die eerdere verlaging. (In de pers heet dit de ‘ontslagboete’) Onder NOW II krijgen werkgevers de extra verlaging van 50% niet meer. Wel krijgen werkgevers een correctie als ze personeel waar ze NOW over ontvangen ontslaan. De korting op de subsidie wordt bij NOW II dus verlaagd van 150% naar 100%. Dat wil dus zeggen dat zowel in NOW I als in NOW II werkgevers het loon van medewerkers die ze ontslaan niet meer gesubsidieerd krijgen.
Omdat de aanpassing mogelijk kan leiden tot ontslagen, trekt het kabinet 50 miljoen euro uit voor omscholing van personeel via het crisisprogramma NL leert door. Werkgevers die de NOW II aanvragen, moeten hun medewerkers stimuleren om aan bij- en omscholing te gaan doen. Werkgevers leggen hier bij aanvraag van de NOW II een verklaring over af. Vanaf juli kunnen deze medewerkers kosteloos online scholing en ontwikkeladviezen volgen om zich aan te passen aan de nieuwe economische situatie en nieuw werk te zoeken.
Vakbonden krijgen inspraak als een werkgever meer dan 20 werknemers wil ontslaan.
Daarnaast mag een bedrijf dat gebruikmaakt van de NOW II over dit jaar geen winstuitkering aan aandeelhouders doen, geen bonussen aan het bestuur en de directie uitkeren en geen eigen aandelen inkopen.

Is er een vervolg op NOW I en II?

Naast NOW I en II kan jouw werkgever een tegemoetkoming in loonkosten ontvangen in 3 tijdvakken van 3 maanden. Voor elke kwartaal kan een beroep op de NOW worden gedaan. De voorwaarden om in aanmerking te komen lijken op de voorgaande NOW-regelingen. Zie onderstaande tabel voor een schematische weergave van de NOW III:

Kan ik zelf berekenen hoeveel van mijn loon mijn werkgever krijgt vergoed?

Ja, daarvoor hebben wij een rekentool voor jou ontwikkeld. Indien je jouw sv-loon invoert zoals deze staat opgenomen op jouw loonstrook en de verwachte omzetdaling van jouw werkgever kun je berekenen hoeveel van jouw loon je werkgever krijgt vergoed.

Hoe zit dat met de daling van de omzet?

De omzetdaling van minimaal 20% moet zich voordoen over een driemaandsperiode. Bij de NOW I regeling valt de startdatum op de eerste dag van de maanden maart, april of mei 2020. De omzet in deze meetperiode wordt vergeleken met de omzet van januari tot en met december 2019, gedeeld door vier. Als een werkgever op 1 januari 2019 nog niet bestond, geldt een afwijkende omzetbepaling.Bij de NOW II regeling valt de startdatum van de eerste dag van de maanden juni, juli of augustus 2020 en volgt daarbij de systematiek van de eerste periode (zoals hiervoor is omschreven).

Overig

Hoe kijken sociale partners aan tegen de huidige moeilijke omstandigheden?

Vakorganisaties zijn in nauw contact met de werkgeversorganisaties. Het is een bijzondere situatie. Dat vraag om gemeenschappelijkheid. Daarom hebben we gezamenlijk een statement gemaakt. Je kan dat hier lezen.

Staat jouw vraag er niet tussen?

Heb je een andere vraag over werken in de winkel en het Corona-virus? Neem dan contact op met een van de vakbonden, zij helpen je graag verder:
AVV: info@avv.nu, 070 - 4442140
CNV Vakmensen: info@cnvvakmensen.nl, 030 -751 1001
De Unie: info@unie.nl, 0345-851 851
RMU Werknemers, info@rmu.nu, 0318-543030